Cezadan mahsup edilmek, ceza kesinleşmeden önce kişinin özgürlüğünün kısıtlanmasına neden olan bütün sürelerin, cezadan çıkarılmasıdır. Daha açık bir ifade ile kişinin tutuklulukta geçirdiği sürenin, aldığı ve kesinleşen toplam cezasından çıkarılmasıdır. Örnek vermek gerekirse toplamda 20 ay ceza alan birisinin 2 ay tutuklu olarak kaldığı varsayılırsa, kişinin ne kadar süre hapiste kalacağının hesabı esnasında, tutuklu kaldığı 2 ay, hapiste yatacağı süreden çıkarılır ve böylece geriye ne kadar süre kalacağı belli edilir. Bu işlem cezadan mahsup edilmek anlamına gelir.
Cezadan mahsup edilmek, sadece hapis cezalarına ilişkin bir uygulama değildir. Bu uygulama, adli para cezalarında da benzer şekilde uygulanır. Kişinin hüküm kesinleşmeden önce hürriyetinin kısıtlandığı her gün 100 TL’den hesaplanır ve adli para cezasından düşürülür. Böylece kişinin tutuklulukta geçirdiği süre boşa gitmemiş olur.
Öncelikle mahsubun TCK 63.maddeye göre uygulandığının bilinmesi gerekir. Ayrıca bu uygulama mecburidir, yani kişi kendi hatasından dolayı hürriyetten yoksun kalsa dahi ceza mahsup edilir. Örneğin kişi bir suçu üstlenir ve buna bağlı olarak tutuklanır, daha sonra ise kişinin suçu işlemediği, yani üstlendiği anlaşılırsa, tutuklu kaldığı süre yine de cezadan mahsup edilir. Bu durum mahsubun mecburiliği olarak ifade edilir.
Mahsup, suçlu olduğu kesin olarak bilinmemesine rağmen hürriyeti kısıtlanan kişinin bu durumdan mağdur olmaması ve haksızlıkların giderilmesi için uygulanır. Bazı durumlarda ilgili savcılık tarafından bu uygulama direkt olarak yapılırken, birden fazla suçun olması durumunda dilekçe ile söz konusu uygulama talep edilir.
