Borsa, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulmuş ve talep edilen mallar için organize edilmiş piyasadır. Bu piyasada yatırım yapmak isteyen, yatırımları üzerinden düzenli kar elde etmek isteyen pek çok kişi ve kurum bulunabilir.
Borsa piyasasına olan arz talebin bu kadar fazla olması ve farklı türden birçok kişi veya kurumu bir araya getirmesi de bu kurumu acemi yatırımcılar için ne yazık ki tehlikeli bir yer haline getirmiştir. Fazla para kazanma hırsı bulunan kişiler bu piyasayı, yarattıkları yalan haberlerle etkileyerek, para sahiplerini dolandırma yoluyla para kazanabilmektedir.
Borsada Keriz Silkeme, Manipülasyon, Spekülasyon tabirleri de tam olarak bu noktada oluşmuştur: Yalan haberlerin borsayı etkilemesi amacıyla yayılması ve yatırımcıların bu tuzağa düşmesi borsa tabiri ile “Borsada Keriz Silkeleme” olarak tanımlanır. Bu yalan haberler karşısında henüz acemi yatırımcılar paniğe kapılarak, yanlış kararlar verip para kaybedebilmektedirler.
Ülkemizde Keriz Silkelemesine Bakış
Sermaye piyasasının amacı, tasarruflarını değerlendirmek isteyen yatırımcı ve şirketler için güvenli bir ortam yaratılması, korunması ve bu ortam üzerinde yatırım yapılmasının sağlanması olduğundan, manipülasyon yaratılarak yatırımcıların paralarının alındığı bu eylem bir suçtur. Yalan haberler yayılarak yatırımcıların hileli olarak yönlendirilmesi ülkemiz ve dünyada bir suç teşkil etmektedir.
Keriz Silkelemesinde Taraflar
Borsada argo tabirle Keriz Silkelemesinde yatırımcı (keriz) ve yatırımcıyı kandıran (silkeleyen) şeklinde iki taraf bulunmaktadır. Kandıran taraftaki aktörler manipülatörler, sermayedarlar, ilk yatırımcılar, kötü niyetli borsa temsilcileri hatta şirket sahipleri bile bulunabilirken, kandırılan taraf daima yatırımcı olmaktadır.
Tüm bu sayılan kötü niyetli kişiler tarafından piyasaya yayılan yalan haberler, para kazanma hırsı yüksek kişilere sosyal medya ağları gibi geniş kullanıcısı olan ağlar üzerinden ulaştırılır. Acemi yatırımcılar ise, söz konusu haberleri fazla araştırmadan bahsi geçen hisseyi hızlı bir şekilde alma eğilime girebilmektedirler.
Keriz Silkeleme Operasyonun Anlaşılma Yöntemi
Yatırımcıların mağdur olup paralarını kaybetmemeleri için dikkat etmesi gereken hususlar:
- Kötü niyetli kişiler, keriz silkeleme operasyonunu genellikle işlem hacmi az ve değer görmeyen kağıtlar bularak yaparlar. Bu değerli olmayan kağıdı alan kötü niyetli kişiler, elinde aynı hisse olan başka kişileri yalan haberler çıkarıp kandırarak devam ederler.
- Silkeleyiciler, eğer söz konusu hisseleri ucuz fiyattan satın almak istiyorlarsa ilgili şirket veya kağıtlarla ilgili mutlaka olumsuz haberler yayacaklardır. Bu sebeple hisse sahipleri ellerindeki kağıtları satmaya başlayacak ve o hissenin fiyatı düşecektir. Sonuç olarak bu kişi, tüm hisseleri oldukça ucuz bir fiyattan satın almış olacaktır.
- Aynı hisseyi bu kez pahalı fiyattan satmak isteyecek, ve yine piyasaya yalan olumlu haberler yayacaklardır. Söz konusu şirketin değerinin arttığını gören yatırımcılar ise hisseye talep göstereceklerdir. Böylece hisseler en ucuz fiyattan alınırken, en yüksek fiyata satılmış olacaktır.
Yatırımcıların Keriz Silkelemesi Karşısında Yapması Gerekenler:
- Bir kağıdı almadan veya satmadan önce iyice araştırılmalıdır,
- Başka kişilerin yorumlarına göre alım satım yapılmamalıdır,
- Tek bir duyum veya habere bağlı kalınmadan, detaylı araştırma yapılmalıdır,
- Fiyat dalgalanmaları veya hisse fiyatlarının ani iniş çıkışları karşısında acele edilmemeli, soğuk kanlı olunmalı, sebepleri araştırılmalıdır,
- Bilgi sahibi olmak için sürekli öğrenilmeye çalışılmalı, araştırmalar devam etmelidir,
- Daha yavaş ve sabırlı adımlarla ilerlenilmelidir,
- Tek hisseye tüm para bağlanmamalıdır.
