Haciz işlemi, alacaklı tarafından başlatılan icra takibinin kesinleşmesinin ardından borcunu ödememeye devam eden kişinin taşınır ve taşınmaz mallarına adli ve idari makamlar tarafından el konulmasıdır.
Burada esas olan alacaklının borcunu tahsil edememesi ve bunun üzerine resmi makamlara başvurmasıdır. Bu aşamadan sonra ilgili tebligatlara ve diğer işlemlere rağmen borcunu ödemeyen ya da ödeyemeyen kişilere karşı haciz işlemi uygulanarak, taşınmak ve taşınır mallar üzerinden borç tahsil edilir. Dolayısıyla alacaklının resmi makamlara başvurmaması durumunda, direkt olarak haciz işleminin gerçekleşmesi söz konusu değildir. Buradan haczi yapan adli ve idari devlet birimleridir, alacaklı kişiler değil.
Alacaklının alacağını belirtilen vadede alamaması üzerine icra dairesine başlatarak icra takip başlatmasıyla haciz işlemine ilişkin ilk adım atılmış olur. İcra takibi başlatılması için herhangi resmi bir belge talep edilmez. Takip başladıktan sonra borçluya bir tebligat (ödeme emri) gider ve borcun ödenmesi talep edilir. Eğer borçlu 7 gün içinde gelen tebligata itiraz etmezse borç kesinleşir. İtiraz ederse takip durdurulur. İtiraz için de yine bir dilekçe yeterlidir ve herhangi bir belgeye gerek yoktur. Bu aşamadan sonra alacaklı durumu mahkemeye taşıyarak borcun burada kesinleşmesini sağlayabilir.
Ödeme emri kesinleştikten sonra borcun ödenmemesi durumu devam ederse, alacaklı ya da vekili icra dairesinden talepte bulunarak borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarının haciz edilmesini talep eder. Böylece süreç başlamış olur. Burada bütün eşyaların haczedilmesi gibi bir durumun olmadığının bilinmesi gerekir. Temel yaşam gereklilikleriyle ilgili olan eşyalara dokunulmaz. Bunun haricinde ise iki adet olan eşyaların birisi alınır. Dolayısıyla ev eşyalarının haczi genellikle yapılmaz. Bunun yerine resmi maaşın ¼’ü, taşınır ve taşınmaz mallara el konulur.
Taşınır ve taşınmazlara el koyan icra dairesi, bunları ilgili mevzuata göre ihaleye çıkarır ve satar. Buradan elde edilen gelirle hem alacaklının alacağı ödenir, hem de süreçte yapılan masraflar tahsil edilir.
