İcra takibi, alacaklının borçludan alacağını alabilmek amacıyla başvurduğu yasal bir yoldur. Alacaklının takip talebi ile başlayan icra takibi, borçlunun mallarının haczedilmesi, haczedilen malların satılması ve satılan malların parasının paylaştırılması şeklinde devam eder.
İcra takibi genellikle bankalara olan kredi borcunun, kurumlara olan elektrik, internet, su gibi hizmete dayalı fatura borcunun ve şahısların kendi aralarında yaptıkları işlemlerden doğan borcun tahsil edilmesi amacıyla başlatılır. Ancak icra takibi başlatılabilmesi için adi bir belge bile yeterli olduğunu düşünürsek gerçek anlamda bir alacak olmamasına rağmen icra takibi başlatılması söz konusu olabilir. Bu nedenle borçluların haklarını bilmesi ve gerektiğinde itiraz etmek yahut dava açmak suretiyle icra borcundan kurtulması gerekebilir.
Bir icra takibinde borçlu olan kişinin icra borcundan kurtulması için izlemesi gereken yolu; gerçekten bir alacak olup olmamasına göre ikiye ayırabiliriz.
Gerçek Anlamda Borcu Olmayan Borçluların İcra Borcundan Kurtulması
İcra Hukuku’nun şekli bir alan olmasından dolayı, bazen gerçekten alacaklı olmayan alacaklılar dahi ellerindeki faturaya, kıymetli evraka dayanarak icra takibi başlatabiliyor. Bu tarz bir icra takibi ile karşı karşıya kalan kişilerin neler yapması gerektiğini yazımızı okuyarak öğrenebilirsiniz.
- Borca İtiraz
İcra takibinin kesinleşebilmesi için, borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme emrini alana borçlunun 7 gün içerisinde borca itiraz etme hakkı vardır. Eğer gerçekten borçlu olmadığını düşünüyorsanız bu 7 gün içerisinde icra dairesine vereceğiniz itiraz dilekçesi ile borca itiraz edebilirsiniz. Borca itirazının takibi durduracaktır, eğer gerekli süreler içerisinde alacaklı tarafından itirazın iptali yahut itirazın kaldırılması davası açılmaz ise; takip düşecektir. Bu sayede basit bir borca itiraz ile icra borcundan kurtulabilirsiniz. Eğer alacaklı itirazın iptali davasını açarsa, genel mahkemede görülen bu davada borçlu olmadığınıza dair belgelerinizle mahkemeye giderek yine borçtan kurtulabilirsiniz.
İcra takibine nasıl itiraz edeceğiniz hakkında merak ettiklerinizi İcra Takibine İtiraz adlı yazımızda bulabilirsiniz.
- Menfi Tespit Davası
Alacaklı tarafından gönderilen ödeme emrine itiraz etmenize rağmen, mahkeme tarafından itirazınız kaldırıldığı yahut iptal edildiği haller de ya da ödeme emrine itiraz etmeksizin icra takibini kesinleştiği durumlarda icra borcundan kurtulabilmek için menfi tespit davası açabilirsiniz. Menfi tespit davasını genel mahkemelere yönelterek, mahkemen borcuz olduğunuzu talep edebilirsiniz. Mahkeme alacaklıya elindeki belgeleri sunmasını, alacaklı olmasını kanıtlamasını ister ve dava sonuna kadar alacaklı, alacağını ispatlayamazsa, borçlu lehine karar verilir. Mahkeme kararı ile beraber borçlu icra borcundan kurtulabilir.
Menfi tespit davası ile ilgili detaylı bilgilere sitemizdeki ilgili yazıdan ulaşabilirsiniz.
- İcra Borcunun Zamanaşımına Uğraması
Bir alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibinde en son yapılan işlemden itibaren 10 sene geçmesi ile beraber icra borcu zamanaşımına uğrar. Borçlu, kendisine karşı başlatılan icra takibindeki borcun zamanaşımına uğradığını düşünüyorsa, icra dairesine vereceği itiraz dilekçesi ile icra borcundan kurtulabilir.
- İcra Borcundan Feragat
Alacaklının, alacağından feragat etmesi halinde de borçlu icra borcundan kurtulabilir.
- İstirdat Davası
İcra takibi kapsamında borçlunun mallarının haczedilip paraya çevrilmesinden sonra borçlu borcunun olmadığını iddia ediyorsa istirdat davası açabilir. İstirdat davası ile borçlu, borcu olmadığının tespit edilmesini mahkemeden ister. Mahkeme borçlunun borçsuz olduğunu tespit ederse, menfi tespit davasından farklı olarak alacaklılar icra takibi kapsamında borçludan almış oldukları paraları iade ederler.
Gerçek Anlamda Borçlu Olanların İcra Borcundan Kurtulması
Alacaklının, alacağını tahsil etmek amacıyla başlattığı icra takiplerinde, takibin dayanağı olan fatura yahut senedin gerçeği yansıttığı durumlarda borcunun borcundan kurtulması oldukça zordur. Gerçek anlamda borçlu bulunan kişilerin icra borcundan kurtulması biraz daha İcra Hukuku’nun şekli özelliği ile bağlantılıdır.
- İmzaya İtiraz veya Borca İtiraz
Alacaklının elinde bono, çek, poliçe gibi kıymetli evrakların bulunduğu hallerde icra takibini basit bir itiraz ile durduramazsınız. Ayrıca senedin illiyetten bağımsız olmasından dolayı alacaklıya senedi verme nedeniniz çok başka bir şey olsa dahi İcra Hukuku kapsamında borçlu sayılırsınız. Kambiyo takiplerine mahsus takiplerde icra borcundan kurtulabilmek için, ödeme emrinde gönderilen senet örneğini iyi inceleyin. Eğer senet üzerindeki bedelde, imzada, vade tarihinde tahribat yapılmış ise; senede 7 gün içerisinde itiraz edebilirsiniz. Ayrıca senetteki imzanın size ait olmadığını düşünüyorsanız 5 gün içinde imzaya itiraz ederek borçtan kurtulma şansınız vardır.
Gerçek anlamda borcunuz olduğu için borca itiraz etmemenizi tavsiye ederiz, aksi halde alacaklı, alacağının dayandığı sebepleri ortaya koyarak sizden %20 civarında icra inkar tazminatı dahi alabilir.
- İcra Borcunun Ödenmesi
İcra borcunuzu ödeme konusunda alacaklıyı ikna ederek, takipten vazgeçmesini sağlayabilirsiniz. Özellikle banka avukatları ile iletişime geçerseniz belli taksit seçenekleri ile borcunuzu ödeyebilirsiniz.
Fiili olarak borcu olanlar için başvurabilecekleri çok fazla seçenek bulunmamaktadır. Ancak bu kişiler uzman bir avukatın yardımını alarak icra takibi sürecini çok iyi bir şekilde atlatabilirler. Uzman bir avukatın yapacağı işlemler ile borcun ödenmesi konusunda belli bir süre kazanılabilir.
