İcra Dosyası Nasıl Kapatılır? Mevcut Hacizler Nasıl Fek Edilir?

Belirli bir borcun ödenmemesi halinde başlatılan icra takiplerine ilişkin olarak birçok borçlu, borcun nasıl oluştuğunu, nasıl ve ne şekilde ödeneceğini bilmemekle birlikte buna bağlı olarak da haczin sonlandırılması gerektiğinin farkında değildir. Bu bağlamda hangi işlemleri yapması gerektiği hususunda zorluk yaşayabilmekte ve bu sebepten ötürü daha da mağdur duruma düşebilmektedir. Bir borçlu bilmelidir ki dosya takibi, borcu ödemekle sonlanmaz veya haciz kalkmaz.

Alacaklı taraf, borcunu tahsil edememesi halinde şahsı ya da avukatı aracılığı ile icra müdürlüğüne başvurarak yasal takip başlatabilmektedir. Başlatılan takibe ilişkin olarak borçlu kişi, asıl alacak ile birlikte doğacak harç, faiz ve masraflardan sorumlu hale gelir. Alacaklı kendisini avukat ile temsil ettiriyorsa dosyaya vekalet ücreti yansır, kendisi takip başlatmış ise böyle bir vekalet ücretinden bahsedilemez.

Yine borçlular dosyada borcu kalmamıştır yazısını da dilerler ise ilgili icra dairesinden alabilirler özellikle bankalar icra başlangıcında bankalara hesapların blokesine ilişkin icraları da icra dairesinden alacakları yazı ile kaldırılmasını sağlayabilirler.

İcra müdürlüğünce başlatılan bu takiplerin kapanması hakkında bahsedilebilecek 3 durum mevcuttur.

• Borcun icra dairesi hesabına ödenerek dosyanın kapatılması bunlardan birincisidir. Borçlunun icra müdürlüğünde güncel kapak hesabı yaptırmasında fayda vardır, ki bu hesapta ödeme yapılacak borç tutarının tüm ayrıntıları görülebilir. Ödeme icra dairesine yapılmışsa; borçlu, kısaca icra müdürlüğü dosyasına, dosyanın kapatılarak hacizlerin kaldırılması ve takibe konu evrak aslının tarafına iadesi için talepte bulunmalıdır. Taşınır mallar üzerindeki haciz uyap sistemi üzerinden icra müdürlüğü tarafından otomatik kaldırılabilir, bundan emin olmak için de borçlu daireden haczin kalktığına dair bir belge talep etmelidir. Taşınmazlar üzerinde ya da 3.şahıslardaki hak ve alacaklar üzerinde (banka, vergi dairesi, sgk, özel firmalar, vb.) haciz varsa ilgili kurum ya da dairelere verilmek üzere icra müdürlüğünden onaylı haciz fek (kaldırma) yazısı almalıdır. (örnek için dilekçe bknz)
• Takip avukat aracılığı ile başlatılmışsa anlaşma dahilinde ödeme alacaklı ya da avukatına yapılmakta ve dosya alacaklı tarafın talebi doğrultusunda kapatılmaktadır. Böyle bir durumda, borçlu kişi, icra dairesine haricen tahsilat yapıldığının bildirilmesini, hacizlerin kaldırılmasını ve evrak aslının da daire tarafından kendisine teslim edilmesini talep etmelidir. Ödeme haricen alacaklıya ya da vekiline yapılmış ise dosya borcunun bittiğine ve herhangi bir alacak kalmadığına ilişkin olarak ibraname alınmalıdır. Ayrıca anlaşma dahilinde alacaklı ya da vekilinin takipten feragati ile de dosyanın kapanması mümkündür.

***Açıklanan her iki durumda da dosyanın icra dairesinin kaydından (uyap ortamından) kapatılması talep edilmelidir. Unutulmamalıdır ki, uyap ortamından dosya kapanmadıkça e-devlet üzerinde dosya kaydı açık kaldığından kişi hala borçlu konumdadır ve bu durum ticari hayata olumsuz etki yapabilmektedir. (banka, vb.)

• Bir başka durum ise takibe ilişkin olarak 1 yıl boyunca işlem yapılmaz ise icra müdürlüğü bu dosyanın takipsiz kaldığına karar verebilir ve dosya kapanabilir. Bu nedenle dosya borçlunun da takibinde kalmalıdır. Ancak borçlu kişi bilmelidir ki bu kesin çözüm değildir, belirli yenileme harcının ödenmesi halinde alacaklı ya da vekili dosyayı yenileyebilir ve işlemler de kaldığı yerden devam eder. Haczedilen mallar için satış isteme süreleri bulunmaktadır. (İ.İ.K.106.md.) Borçlu kişinin gözden kaçırmaması gereken husus menkul mallar için bu sürenin 6 ay, taşınmaz mallar için ise 1 yıl olduğudur. Haczedilen malın satışı, yasal süresi içinde alacaklı tarafça talep edilmez ve gerekli satış avansı da dosyaya yatırılmaz ise o mal üzerindeki haciz düşmüş sayılır. (İ.İ.İ.110.md.) Borçlu bu tür malları, üzerindeki haczin İ.İ.K. 106-110. Maddeleri gereğince kaldırılmasını talep edebilir. Bunun için de icra müdürlüğüne başvurulması ve ilgili daireye verilmek üzere yazı alınması gerekir. (talep ve dilekçe örneği için dilekçe bknz)

Borçlu kişiler, taşınır mallar üzerindeki hacizlerin uyap sistemi üzerinden kaldırılabildiğini, taşınmazlar üzerindeki hacizler ile tüm 3.şahıslardaki hak ve alacaklar üzerindeki hacizlerin ise sadece bu kurumlar tarafından yapılacak işlem ile kaldırılabildiğini bilmelidir. Bu nedenle borçlu kişi dosya borcunu ödemekle dosyadaki işlemlerin bittiği düşüncesine kapılmamalı, dosyanın kapatıldığından ve hacizlerin de kaldırıldığından emin olmalıdır.