Sanık müdafi, soruşturma ve kovuşturma evrelerinde sanık ya da şüphelinin savunmasını yapan avukattır. En kısa ifade ile müdafi, avukattır. Müdafi, avukatlığını üstlendiği kişinin savunmasını sözlü, yazılı, soru sorma ve soruşturmanın genişletilmesi gibi yöntemler ile yapar.
Bilindiği gibi soruşturma ve kovuşturmalar belirli kurallara göre yapılır ve bu dönemde sanıkların savunmalarının yapılması ve haklarını bilmeleri çok önemlidir. Bu sayede ceza yargılamasında ya da diğer davalarda istenilen sonuçların elde edilmesi mümkün olur. Eğer bu noktada bir eksiklik olursa, kişiler farklı sonuçlarla karşılaşabilirler.
Zorunlu Müdafilik
Müdafinin yargılama aşamasında öneminin çok fazla olması ve kişinin savunmasının yapılmasının direkt olarak sonuca etki etmesinden dolayı bazı durumlarda zorunlu müdafilik söz konusudur. Zorunlu müdafilik, kişinin avukatı olmadan sorgulanamayacağı ve ifadesinin alınamayacağı durumlar için kullanılan bir tabirdir. Bu husus ilgili kanun maddeleri ile güvence altına alınmıştır. Müdafinin zorunlu olduğu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Şüpheliye yöneltilen suçlamanın cezanın alt sınırının 5 yıl ya da daha fazla olması
- Şüphelinin çocuk olması
- Şüphelinin kendisini savunamayacak durumda olması (sağır, dilsiz malul vb.)
Bu durumlar şüphelinin bir avukata sahip olması zorunludur. Eğer kişinin maddi durumu yoksa ve buna bağlı olarak avukat tutamıyorsa, avukatın barodan ücretsiz olarak sağlanması gerekir. Bu yapılmaz ve yargılama bu şekilde devam ederse, ilerleyen temyiz süreçlerinde verilen karar müdafi olmadığı gerekçesi ile bozulur ve yargılama baştan yapılır.
Müdafinin şüpheli ile görüşme yetkisi ve bir takım işlemleri onun adına yürütme yetkisi de vardır. Kısaca yargılama aşamasında şüpheli adına gerekli olan bütün işlemleri yapar ve böylece şüphelinin beraat etmesi ya da en az cezayı alması için mücadele eder.
