Cebri icra, borçlunun mevcut borcunu ödememesi, bununla ilgili mahkeme kararına uymaması durumunda söz konusu borcun devlet tarafından tahsil edilmesidir. Unutulmamalıdır ki, hiçbir alacaklı borcunu zorla tahsil edemez. Hukuk devletinin gereği olarak bu işlemi devletin ilgili birimleri yapar. İlgili prosedürün tamamlanmasının ardından, ilgili mevzuata göre borçlu kişinin mal varlığı üzerinden borcun tahsili gerçekleştirilir. Cebri icra, yani icranın devlet gücüyle yapılmasıdır.
Devlet, bütün borçluların takibini yapmaz, zaten bunu yapmaya çalışsa kaynaklarının önemli bir kısmını buna ayırması gerekir. Bundan dolayı sadece resmi başvuru yapılan borçların takibi devlet tarafından, icra daireleri üzerinden yapılır. Alacaklılar, zamanında ödenmeyen borçlar için icra dairelerine başvururlar. Buna yapılacak itiraz icra mahkemelerine taşınır ve buradan borçla ilgili karar verilir. Bu aşamadan sonra borçlu hala borcunu ödemez ise bu defa icra, yani haciz işlemleri başlar.
Cebri icra yapılırken borçlunun temel yaşam eşyalarına dokunulmaz ve maaşının tamamı da alınmaz. Bunun yerine maaşının ¼’ü ve taşınmaz malları ile araçlarına el konulur. Bunlar satılarak alacaklı kişinin borcu tahsil edilir. Ayrıca bu süreçte yapılan masraflar da yine buradan tahsil edilir. Dolayısıyla borçlu kişinin cebri icraya uğraması, kendi adına çok olumsuz bir durum olarak ifade edilebilir.
Cebri icra, sadece kanıtlanabilir borçlar için yapılabilir. Örneğin elden verilen ve herhangi bir kaydı olmayan borç için başvuru yapılsa dahi, alacaklı kişi borcunu ispat edemeyeceği için hukuki işlemler başlamaz. Dolayısıyla icra dairelerine başvurmadan önce bu hususa dikkat edilmeli ve resmi olarak ispatlanabilen bir borç olduğundan emin olunmalıdır.
