Ceza zamanaşımı, kişiye verilen cezanın onanarak kesinleşmesinin üzerinden belirli bir zaman geçmesine bağlı olarak cezanın infaz edilmesinden vazgeçilmesidir. Bu durum, kişiye verilen cezanın uygulanmayacağı anlamına gelir. Fakat cezanın diğer sonuçlarının ortadan kalkması söz konusu değildir. Verilen cezanın adli sicil kaydında yer alması ve memnu hakların alınması gibi durumlar varlığını devam ettirir. Daha farklı bir ifade ile kişi ceza aldığında gerçekleşen bütün durumlar varlığını devam ettirirken, kişinin cezası infaz edilmez.
Ceza zamanaşımı ile dava zamanaşımı aynı kavramlar değildir. Dava zamanaşımında suçun işlendiği tarihin üzerinden belirli bir süre geçmesine bağlı olarak davanın açılmaması durumu söz konusudur. Ceza zamanaşımında ise dava başlamış ve ceza kesinleşmiştir.
Ceza zamanaşımında hükümlünün talebine gerek yoktur ve bu durum kendiliğinden gözetilir. Bu noktada ilgili karar resen de verilebilir.
Ceza Zamanaşımı Süreleri Ne Kadar?
Ceza zamanaşımında sabit bir süre söz konusu değildir. Bunun yerine farklı sürelerden bahsedilebilir. Kişinin işlediği suça karşılık gelen cezaya göre zamanaşımı süresinin farklılaştığını söylemek yanlış olmaz. Buna göre:
- 5 yıla kadar olan hapis ve adli para cezalarında 10 yıl,
- 5 yıldan fazla olan hapis cezalarında 20 yıl,
- 20 yıl ve daha uzun süreli hapis cezalarında 24 yıl,
- Müebbet hapis cezalarında 30 yıl,
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında ise 40 yıldır.
Bunların haricinde suçu işlediğinde 12 yaşından büyük, 15 yaşından küçük olanlar için aldıkları hapis cezasının yarısı, 15 yaşından büyük, 18 yaşından küçük kişiler için ise aldıkları cezanın üçte ikisi kadar ceza zamanaşımı söz konusudur.
