Ödenmeyen borca karşılık alacaklının tek bir başvurusu ile başlatılan takip neticesinde, takibin başlatıldığı icra müdürlüğünce borçlu ya da borçlulara ödeme emri tebligatı yapılmakta ve borcun ödenmesi, itiraz edilmesi veya mal beyanında bulunulması için kişiye süre tanınmaktadır. Borçlu kişi, ödeme emrinde de açıkça belirtileceği gibi iş bu süreler içinde ödeme yapmaz, itiraz etmez ya da mal beyanı bildiriminde bulunmaz ise takip kesinleşir ve alacaklının talebi doğrultusunda borçlu ya da borçlular adına akla gelebilecek tüm haciz (taşınır mal, taşınmaz mal, maaş, kdv alacağı, tazminat ve kıdem alacağı, hesap blokesi, 3.kişilerdeki hak ve alacaklar,…vb.) işlemleri yapılabilir.
Son zamanlarda kulaktan dolma bilgiler ile birçok kişi ev haczinin kalktığı düşüncesine kapılmakta, bu bağlamda da eve haciz işlemi için gelindiğinde bunun haksız olduğu düşüncesi ile yanlış işlemler yapabilmektedir.
İ.İ.K. 82/3. Sayılı kanunu 16.md gereğince para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri haczedilemez. Buradan anlaşılması gereken şudur ki; EV HACZİ KALDIRILMAMIŞ, LÜZUMLU EŞYALARIN HACZEDİLEMEZLİĞİ HUSUSUNDA KARAR VERİLMİŞTİR. Koltuk takımı, buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası, fırın, halı vb. gibi ev eşyalar lüzumlu eşya olup, haczedilmeleri mümkün değil ise de; fiyatı yüksek, muhafaza ve paraya çevrilmesi kolay, alıcısı bulunabilecek olan LCD, Plazma TV, kurutma makinası gibi eşyalar, maddede öngörülen amacın dışında borçlu ve ailesi için gerekli, zorunlu mallardan değildir. Bu nedenle bu tür mallar haczedilebilir. (04.04.2013 tarihli Yargıtay Kararı)
Haciz işlemi icra memuru eşliğinde yapılmakta olduğundan ev haczi esnasında memurun karar verme yetkisi bulunduğundan bilinmelidir ki icra memuru her odaya girebilir, evde araştırma yapabilir, eşyaları inceleyebilir.
Eve hacze gelindiğinde mahalde kanunda da açıkça belirtilen lüzumlu mallarınızdan birer adet olması halinde icra memuru mahalde hacze kabil mal olmadığı gerekçesi ile haciz yapmayacaktır ve bunu da tutanağa geçirecektir. Evinize haciz işlemi için gelinmiş olması haciz yapıldığı anlamına gelmez, haczedilebilir en az 1 tane menkul olması gerekir.
Kanunda da açıkça belirtildiği üzere kıymetli eşyalarınızın da haczedilmesi mümkün olmakla birlikte şayet borçludan şüpheleniliyor ise üzeri aranabilir. Üzerinde para, kıymetli eşya vb. bulunması halinde bunlar haczedilir.
Evinizde kasa araştırması yapılabilir, kasanız açılabilir ve kıymetli eşyalarınız haczedilebilir.
Mahalde borçlu ya da herhangi bir kişi tarafından zorluk çıkartılması halinde alacaklı vekili ile haciz memurunun tüm kolluk kuvvetlerinden yararlanma hakkı mevcut olup haciz işlemlerine bunlar nezaretinde devam edilebilmektedir.
Hacze gelinen mahalde borçlu ya da başkaca birinin bulunmaması halinde alacaklı vekilinin talebi doğrultusunda icra memurunun kapıyı açtırarak içeri girme yetkisi ve haciz işlemi yapma yetkisi vardır. Mahalde değilseniz ve haciz işlemi yapılsın yapılmasın tutulan haciz tutanağından mahale bir adet bırakılacaktır.
Öncelikle haciz için gelinen mahale kim için gelinmiş olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Mahale gerçek borçlu veya başka biri için gelinmiş olabilir. Gerçek borçlu adına hacze gelinmiş ve haciz yapılmış ise ve kişi haksız bir işlem yapıldığını düşünüyor ise, şikayet hakkı bulunduğundan dosyanın yer aldığı adliyedeki icra hukuk mahkemelerine işlemin iptali için şikayet davası açabilmektedir.
Tüm bunlardan özetle, ev haczinin kaldırılmadığının bilinmesi gerekmekle birlikte sadece borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşyaların haczedilemezliği hususunda karar verilerek kanun maddesi değiştirilmiştir.
