Çek, Türk Ticaret Kanunu kapsamında düzenlenen, ticaret hayatında tacirler tarafından ödeme aracı olarak kullanılan bir kambiyo senedidir. Çekin en önemli özelliği sadece tacir sıfatına sahip olan kimseler tarafından kullanılabilmesidir. Kambiyo senetlerinin diğer bir türü olan bono, halk dilinde senet, bir kırtasiyeden dahi temin edilebilirken Çek sadece bankalar tarafından özel olarak bastırılarak verilir.
Çek, TTK uyarınca sadece tacirler tarafından kullanılabilir. Kural olarak çekin vadeye bağlanabilmesi mümkün değilken 2017’de Yargıtay’ın geliştirdiği yeni içtihat gereğince çekler de vadeye bağlanabilir hale geldi. Böylece tacirler aldıkları ürün ve hizmetlere karşılık çek keşide ederek hem finansal olarak nefes alabilmekte hem de nakitlerini farklı yatırımlarda kullanabilmektedir.
Kanun koyucunun, ticari hayatta tacirlerin kendilerine kredi yaratabilmesi için tanıdığı bir imkan olan çek, ancak çek defteri alınarak keşide edilebilir. Çek defteri almak için de kanunun öngördüğü prosedürün yerine getirilmesi gereklidir. Eğer çek defteri almak istiyorsanız sizin için hazırladığımız çek defteri nasıl alınır yönergesini takip edebilirsiniz.
Başvuru Aşaması
- Çek defteri almak isteyen tacirlerin ilk olarak çek defteri almak için gerekli şartları sağlaması gereklidir. Bir sonraki başlıkta düzenlediğimiz çek defteri almanın şartlarını inceleyerek, şartları sağlayıp sağlamadığınızı tespit edebilirsiniz. Eğer çek defteri alma şartlarını sağlıyorsanız, çalıştığınız yahut çalışmayı düşündüğünüz bankaya çek defteri başvurusunda bulunun.
- Bankaya başvurmaya gittiğinizde yanınızda şirket yahut şahıs ticaret bilgilerini, kimlik ve ikametgah belgelerinizin aslı gibidir örneklerini ve vergi dairesinden alınan vergi sicil belgenizi götürmeyi unutmayın. Banka bu belgeler olmadan başvurunuzu incelemeye almayacaktır.
İnceleme Aşaması
- Çek defteri talebini alan banka, taleple beraber çek defteri talep eden kişiyi araştırmaya başlar. Öncelikle talep edenin sunduğu belgelerle başlayan inceleme aşaması, bankanın diğer bankalardan da talep eden hakkında bilgi alması ile devam eder. Son dönemde karşılıksız çek düzenlemek suretiyle piyasayı dolandıran insanların artması, bankaların inceleme aşamasını daha sıkı tutmasına sebep oldu. Bu nedenle bu aşama çek defteri alabilmek için en önemli aşamadır. İnceleme aşamasını geçebilmek için bankalar nezdinde olabildiğince iyi bir izlenim bırakmış olmanız gereklidir.
Çekin Verilmesi
- Çek defteri talebini değerlendiren banka, talebi kabul etmesi halinde talep eden kişiye standart çek koçanı vermektedir. Bu çek koçanı ortalama olarak 10-12 çek yaprağından oluşmaktadır.
- Çek defterinde yer alan yaprak sayısına göre bankanın belirlediği teminatın bankaya yatırılması gereklidir. 2018 itibariyle bu teminat miktarı çek yaprağı başına 1.800 TL civarındadır.
Çek Defteri Almanın Şartları
Bir esnaf, şirket yahut ticaretle uğraşan biri olarak nakit akışında sıkıntı yaşıyorsanız çek ile çalışabilirsiniz. Ancak çek keşide edebilmeniz için öncelikle çek defteri almanız gereklidir. Çek defteri alabilmek için de aşağıdaki şartları sağlamalısınız.
- Türk Ticaret Kanunu kapsamında, kendi nam ve hesabınıza, bağımsız bir şekilde, ticari bir faaliyet sürdürmeniz yani tacir olmanız gereklidir. Tacir olmayan kimselerin çek almaları mümkün değildir.
- Tacir olmanıza rağmen daha önce hakkınızda Mahkeme tarafından çek talep ve keşide etmenin yasaklanmamış olması, çek alabilmek için diğer bir şarttır.
- Çek defteri talebinde bulunan şahıs veya şirketlerin, daha önce finansal ve hukuki olarak sorun yaşamamış olması, çek başvurusunun kabulü için önemlidir. Konkordato yahut iflas erteleme talep eden bir şirketin başvurusu reddedilecektir.
- Çek başvurusunun kabul edilmesi halinde bankanın talep edeceği miktarda teminatı süresinde banka veznesine yatırmalısınız aksi halde banka sürenin sonunda çek defteri talebini reddeder.
Çek alabilmek için bankaya ödemeniz gereken teminat miktarını bazı hallerde ödemeniz gerekmez. Özellikle piyasada güvenilir ve bilindik markalar daha önce bankalar ile olan ilişkilerinde güven ortamını sağladıkları takdirde banka bir teminat bedeli talep etmemektedir.
