İnsanlar, vefat ettiklerinde arkalarında bıraktıklarına genel olarak miras denilir. Miras, sadece maddi değeri olan taşınmaz ve taşınırlar olmayıp, borçlar da bu kapsamdadır. Bunların tamamı yasal varislere, bırakılan vasiyete uygun bir şekilde paylaştırılır. Fakat ortada bir vasiyet yoksa bu defa bütün varislere eşit olacak şekilde mirasın paylaştırılması söz konusu olur. Bu yazımızda, varislerin nasıl belirlendiği ve bunun resmi olarak nasıl belgeleneceğinden bahsedeceğiz.
Hukukçular arasında oldukça yaygın bir şekilde kullanılan veraset ilamı ifadesine, insanların bir kısmı oldukça yabancıdır. Veraset ilamı, mirasın kimlere dağıtılacağını gösteren resmi belgeye verilen isimdir. Vefat eden kişinin arkasında bıraktığı yasal varisler, veraset ilamında yer alır ve burada yer almayan kişilerin mirastan yararlanması söz konusu dahi değildir.
Veraset ilamı sadece varislerin yer aldığı bir belge değildir. Aynı zamanda bu belgede, varislerin mirastan ne kadar pay alacakları da belirtilir. Bundan dolayı mirasın hangi oranda dağıtılacağını göstermesi açısından da çok önemlidir. Bu belge olmadan mirasın paylaşılması mümkün değildir.
Veraset ilamını almak için izlenecek iki farklı yok vardır. Bunların birisi noterden alınan belge iken, diğeri ise Sulh Hukuk Mahkemesi kanalı ile alınan belgedir. Bunlardan hangisini tercih edileceğine kişilerin kendisi değil, içinde bulunan durum karar verir.
Nüfus kayıtlarının yeterli olduğu ve bunun haricinde ekstra bir belgeye ihtiyaç duyulmadığı takdirde noterler üzerinden veraset ilamı alınabilir. Noterler üzerinden alınan veraset ilamında tartışılan ya da farklı bir hak iddia eden varis yoktur. Eğer aile dışından birisi varis olduğunu iddia ediyor ya da daha fazla pay alması gerektiğine inanıyorsa, bu defa noterden veraset ilamının alınması mümkün olmaz. Kişiler bu defa izleyecekleri yol, Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Bu mahkemeye başvurarak tartışmalı konu ya da konuların çözüme kavuşturulması istenir. Mahkeme, yaptığı ayrıntılı inceleme ve araştırma sonrasında kararını verir ve böylece veraset ilamı belirlenir. Vefat eden kişinin yasal varislerini gösterdiği belge sayesinde miras paylaşımı sorunsuz bir şekilde yapılır.
