Borçlunun bir kimseye olan borcunu zamanında tam ve eksiksiz olarak yerine getirmemesi halinde, alacaklı İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde devlet eliyle borçludan alacağını tahsil edebilmek için borçluya karşı icra takibi başlatabilir. İcra takibi genel anlamıyla; alacaklının borçludan alacağını almaya, ticaret hayatını daha güvenilir kılmaya hizmet eden bir hukuki yoldur.
Kısaca anlatmak gerekirse; alacaklı alacağını alamadığı zaman, icra takibi başlatmak suretiyle borçlunun malvarlığını haczedebilir, alacağını tahsil etmek amacıyla haczettirdiği malları icra dairesi vasıtasıyla satılmasını isteyebilir. Bir nevi, icra takibi başlatan alacaklı, devletin egemenlik gücünü de arkasına alarak alacağını tahsil etmeye çalışır. Ancak; borçluların da mağdur duruma düşmemesini isteyen kanun koyucu alacaklılara bu çapta haklar tanıdığı gibi, borçlulara da kendilerini savunabilecekleri haklar vermiştir.
İcra takibi ile karşılaşan borçlular neler yapmalıdır, hangi merciye başvurmalıdır, başvurabileceği bir dava yolu var mıdır, borçtan nasıl kurtulabilir, uyması gereken süreler nelerdir, icra takibine nasıl itiraz edebilir gibi soruların cevaplarını İcra Takibinde Borçlunun Hakları adlı yazımızda okuyabilirsiniz.
İcra Hukuku’nda; takibin dayanağını oluşturan belgenin, mahkeme kararı yahut mahkeme kararına eşdeğer olan belge olup olmamasına göre takip türleri ikiye ayrılmaktadır. İcra takibine dayanak olan belgenin, bir mahkeme kararı olması halinde başlatılan icra takibi ilamlı icra takibidir. Eğer icra takibinin dayanağı olan belge bir senet, fatura, kambiyo senedi gibi mahkeme kararı dışında bir belge olursa o halde ilamsız takipten bahsederiz.
İlamlı ve ilamsız icra takibi de kendi içerisinde iki farklı takip yoluna ayrılmaktadır. Bu yollardan birincisi; tacir konumunda olan kişilere karşı yapılabilen külli takipken, diğeri ise; tacir olmayan (iflası mümkün olmayan) kişilere karşı yapılan cüzi takiptir. Bankadan, tacir olmayan kişilerin aldıkları kredi ve kredi kart borçlarının ödenmemesi halinde; borçluya karşı başlatılacak olan takip türü cüzi takiptir.
Cüzi takip kendi içerisinde; genel haciz yolu ile takip, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip ve rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip olarak üçe ayrılır. Bu takip türlerinin hepsi; ilama dayalı olarak yapılabileceği gibi ilamsız olarak da yapılabilir.
İcra takibi türlerinde; takibin nasıl yapılacağı, takip sürecinin nasıl işleyeceği, bu icra takibi süreci boyunca borçlunun neler yapabileceği ile ilgili olarak detaylı yazıları aşağıdaki linklerden okuyabilirsiniz.
Alacaklının alacağını borçludan tahsil edememesi halinde; icra takibi başlatma hakkı vardır. Alacaklı icra takibi başlatmak için, yetkili icra dairesine giderek bir takip talebi sunmak zorundadır. Bu takip talebinde; borçlunun bilgileri, borç miktarı, borcun muaccel olduğu tarih, faiz oranı, işlemiş faizin tutarı yer alır. Bu takip talebindeki herhangi bir şekli eksiklik talebin reddedilmesini gerektirir. Takip talebinde yer alması gereken hususları alacaklının bildiği kadar borçlunun da bilmesi gerekir. Eğer borçlu bir şekli eksiklik görürse, şikayet yoluna giderek icra takibini iptal ettirebilir.
İcra ve İflas Kanunu’na uygun bir şekilde hazırlanan bir icra talebi ile icra müdürlüğüne başvuran alacaklının icra takibi kabul edilirse; borçluya bir ödeme emri gönderilir. İcra takibinin türüne göre değişmekle beraber borçluya 5-7 gün içerisinde ödeme emrine itiraz etmesi, aksi halde takibin kesinleşeceği ikaz edilir. Ödeme emrini tebliğ alan borçlu, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ödeme emrine itiraz etmez ise; alacaklı borçlunun mallarının haczini talep etme hakkını kazanacaktır.
İcra takibi bir takip talebi ile başlayıp borçluya ait malların satılması ve alacaklının tatmin edilmesi ile son bulur Ancak İcra ve İflas Hukuku, icra takibinin doğrudan kişilerin mülkiyet hakkına müdahale etmesinden dolayı sıkı şekil şartlarına sahip bir alandır. Bu nedenle bir icra takibi ile karşı karşıya kalan borçlunun iyi bir icra hukuku bilgisi olması halinde borçtan kurtulma yahut ödeme sürecini uzatma şansı vardır. Eğer icra takibi ile ilgili genel işleyişi öğrenmek isterseniz, İcra Takibi Süreci Nasıl İşler adlı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Ayrıca bizim sitemizde yayınladığımız bilgilerin genel kurallar olduğunu, her icra takibinin kendine has bir durumu olabileceğini, bu nedenle haklarınızı öğrenmek adına bir uzman avukata danışmayı ve durumunuz hakkında bilgi almayı unutmayın.
