Adi şirket, adi ortaklık da denilen şirket türüdür. Adi ortaklık, iki veya daha fazla kişinin bir araya gelmesiyle ortak olarak ticari faaliyette bulunduğu şirket türüdür. Burada adi kavramı basit olarak kullanılmıştır. Bu şirket türünde şirketin kuruluş esasları ve diğer konular teferruatlı değildir. Ayrıca bu şirketi kurmak çok kolaydır. Öncelikle belirtelim ki adi ortaklıklar ticari işletme değillerdir.
Adi şirket, ortakların noter huzurunda yazılı sözleşme imzalamasıyla kurulur. Bu şekil şartı sözleşmesinin şekil şartıdır, ortaklık için taraflar aralarında şart koymamışsa noterdeki işlemin ardından ortaklık kurulmuş sayılır. Adi şirketler şahıs odaklı şirketlerdir hatta bu şirketlere şahıs şirketleri de denilmektedir. Bu şirkette önemli olan ortakların oybirliğiyle isteklerini gerçekleştirmeleridir. Şirket için bir varlık alınacaksa ya da satılacaksa bu konuda oy birliğiyle karar almak zorundadırlar. Ortaklardan biri payını devretmek ya da satmak isterse diğer ortakların rızasını almalıdır. Bu rıza alınmazsa ortak payını devredemez ya da satamaz.
Adi şirketlerde ortak kendi adına ve ortaklık hesabına üçüncü kişi ile işlem yaparsa bu kişiye karşı kendisi bizzat alacaklı ve borçlu olur. Ama ortaklardan biri ortaklık ve bütün ortaklar adına işlem yaparsa bu durumda diğer ortaklar da bu kişinin alacaklısı ve borçlusu olur.
Adi şirkette ortakların sorumlulukları sınırsızdır, bu tarz şahıs şirketlerinde ortaklar kendi malvarlıklarıyla şirketin borçlarından sorumludurlar.
Ortaklar aksini sözleşmede belirtmedikçe kar ve zarar payları ortaktır. Örneğin aylık 100.000 TL kar getiren bir şirket 4 ortaklı ise 25.000 TL kişi başı kar alır. Aynı şekilde zarar ederse bu durumda da zarar dörde bölünür.
Bu şirketin tüzel kişilikleri yoktur. Dolayısıyla da bir ticari unvanları bulunmamaktadır. Adi şirketler eğer komandit şirket şeklinde kurulmuşsa bu durumda şirketin tüzel kişiliği vardır.
Adi şirketler meslek odalarına kayıt olabilir ancak ticaret siciline kayıtlı değillerdir ve ticaret sicili ilanı verilmesi zorunlu değildir. Ancak isterlerse ortaklar, şirketi ticaret siciline kaydedebilirler. Daha sonra ise şirketin bu sicilden silinmesi için tüm ortakların imzaları noterce tasdik edilmiş dilekçe ile talepleri halinde şirket ticaret sicilinden silinir.
Ticaret Sicili’ne Kayıt İçin Gerekli Evraklar;
-Kimlik fotokopisi
-İkametgâh
-Adi ortaklık sözleşmesi
-İmza sirküleri
-Kira Sözleşmesi
-2 adet fotoğraf
-Muhasebeciye verilen vekaletname
Ortaklık Sözleşmesi
Ortaklık sözleşmesi sözlü ya da yazılı olabilir. Ancak ispat kolaylığı olması açısından noter tasdikli sözleşme daha iyidir. Adi şirketlerde ortaklar bir ortaklık sözleşmesi altında kar amacı güder. Bu sözleşme şirketin faaliyet alanı, ortakların hak ve yükümlülüklerinin kapsamı, borçlardan sorumluluk gibi esasları belirler.
Adi Ortaklık Sözleşmesi’nde:
-Tarafların sicil bilgileri
-Ortaklığın niteliği
-Ortaklığın faaliyet alanı
-Ortakların hak ve yükümlülükleri
-Şirket içerisinde doğacak olan kar ve zararların nasıl paylaşılacağı
-Üçüncü şahıslar ile ilişkinin nasıl yürütüleceği
-Sözleşmenin ne kadar süre geçerli olduğu
gibi bilgilerin yer alması gerekmektedir. İleride bu konulardan birinde uyuşmazlık olduğunda ilk bakılacak olan evraklardan biri ve en önemlisi şirket sözleşmesidir.
Adi şirketlerde ortaklığı temsil eden imza sirküsü olmaz çünkü adi şirketlerde ortaklar birbirlerini temsil edemezler kanunen. Bu sebeple de ortaklığı temsil eden imza sirküsü kullanamazlar.
Adi Şirket Nasıl Kurulur?
Adi şirketler kurulurken aşama aşama aşağıdaki şekildedir. Bu evrakların tamamlanması gerekir. Aşağıda var olan evrakları bağlı olduğunuz vergi Dairesi Müdürlüğü’ne teslim edebilirsiniz. Ya da vekaletname vererek yetkilendirdiğiniz bir mali müşavir de sizin yerinize bu işlemi yapabilir.
- İmza sirküleri, imza tescil beyannamesi, nüfus cüzdanı fotokopisi, ikametgâh bilgileri alınır.
- Şirket tescili yapılır.
- Noter tasdikli ortaklık sözleşmesi (sözleşmenin yazılı olması zorunlu değildir )
- Vergi hesap numarasının alınması için başvuru yapılır.
- Defterler alınıp tasdik ettirilir.
- Yoklama tutanağı düzenlenir.
- Vergi hesap numarası alınır.
- Vergi levhası ve yazar kasa levhası alınır.
- Fatura irsaliye ve gider pusulası belgeleri basılır.
- Sicil gazetesi ilanı yapılır.
- İlgili odaya kayıt yaptırılır.
- İş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınır
- SGK işlemleri yapılır.
- Bağ-Kur işlemleri yapılır.
Bu evraklar Vergi Dairesi’ne teslim edildikten sonra vergi dairesi tarafından kayıt açılır. Bu kaydın açıldığı zaman ortaklı başlamış olur.
Bir şahıs şirketi kurarken başlangıçta gerekli evraklar için 2021 yılında yaklaşık olarak 1.000 – 1.500 TL gibi bir miktar ödeyebilirsiniz. Bu miktar noterde imza beyannamesi, muhasebeci vekaleti, kuruluş bedeli gibi bedellerdir.
Şirket kurulduktan sonra ise ticari faaliyetlere başlamak için fatura irsaliye basım bedeli, damga vergisi, kaşe, meslek odasına kayıt gibi alanlarda giderleriniz olacaktır. Bu giderler de 2021 yılında yaklaşık olarak 3.000 – 3.500 civarı tutabilir.
Adi ortaklıklarda ortaklar, ortaklık adına defter tasdik ettirebilir. Ortaklık defterinde ortaklar gelir, gider ve masraf dengesini takip edebilmektedir. Her ortağın bu defteri görme hakkı vardır. Ancak ortaklar isterlerse kendileri kişisel defterler de tutabilirler.
Adi ortaklık şirketleri, pratikte daha kolay kuruldukları ve fazla masraf gerektirmedikleri için tercih edilen şirket türlerindendir. Ayrıca Limited ve Anonim Şirketleri gibi şirket türlerinde zorunlu olan kuruluş sermayesi bu şirketler için geçerli değildir. İşletme faaliyeti kanuna ve hukuka aykırı olmayan konularda adi şirketler kurulabilir. Ancak bazı faaliyet alanlarının adi şirket olarak kurulmasına kanunlar yasal olarak izin vermez.
