Konkordato, işleri bozulan, nakit sıkıntısına düşen şirket ve şahısların, vadesi gelen yahut gelmek üzere olan borçlarının vadesinin ötelenmesi veya borç miktarında belli oranda indirim yapılması hususunda alacaklı ile anlaşmasıdır. Kısa süreli nakit sıkıntısına düşen şirketlerin, ayakta kalması için kanun koyucu tarafından öngörülen bir hukuki imkan olan konkordato, Türk Hukuk sistemi içerisinde uzun yıllardır vardı ancak iflas ertelemesinin kaldırılmasından sonra kullanılmaya başlandı. İflasın eşiğinde olan şirketler daha önce iflas erteleme talep ederek ticari hayatta tutunmaya çalışıyorlardı ancak bu imkanın kanun koyucu tarafından kaldırılmasından sonra konkordato kurumu önem kazandı.
Konkordato ilan etmek için aranan şartların teferruatlı olması, alacaklılar ile borçlu arasında bir uzlaşma aranmasından dolayı konkordatonun eskiden uygulanması pek mümkün değildi. Ancak 2018 yılında yaşanan olağanüstü ekonomik değişmelerin etkisi ile mahkemeler çok detaya girmeden borçluların konkordato taleplerini kabul etmeye başladı.
Konkordato, aktifleri pasiflerini karşılayamayan gerçek veya tüzel kişi tacirlerin ekonomik faaliyetlerine devam edebilmesi için verilen son bir şans niteliğindedir. Konkordato bir yandan alacaklıların alacaklarını tahsil edebilmesine bir yandan ekonomik kriz altında bulunan şirketlerin, ekonomik dar boğazdan çıkmasına hizmet etmektedir.
İçindekiler
Ekonomik olarak sıkıntı içerisinde bulunan şirket veya şahıslar ekonomik durumlarını düzeltebilmek için konkordato talep edebilir. Kural olarak konkordato talep etme hakkı sadece TTK uyarınca tacir sayılanlara verilmiştir. Bu kapsamda kendi işletmesini işleten esnaftan, büyük bir holdinge kadar her tacir konkordato talebinde bulunabilir.
Yaşanan olağanüstü durumlar, yıl sonu hedeflerinin tahmin edilememesi yahut yapılan işlerin bedelinin alınamaması gibi birçok sebeple tacirlerin ekonomik durumu sıkıntıya girebilir. Nakit sıkıntısı yaşayan tacir, borçlarını ödeyebilmek için alacaklılarından indirim yahut belirli bir süre isteyebilir. Eğer alacaklıların 2/3’ü ile bu konuda anlaşabilirse borçlu tacir konkordato ilan edebilir.
Başvuru Aşaması
Konkordato talep etmek isteyen tacirin, Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak, içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıdan nasıl çıkacağına ve konkordato mühleti içerisinde borçlarını nasıl ödeyebileceği hususunda bir proje sunmalıdır. Mahkeme, konkordato talep eden kişinin mal varlığının durumu, sunduğu projenin gerçekleştirilebilir olması ve borçluların 2/3’ünün onay vermesi ile konkordato talebini kabul edebilir.
Geçici Mühlet
Asliye Ticaret Mahkemesi, konkordato talebini kabul etmesi halinde şirketin faaliyetlerini denetlemek amacıyla bir konkodato komiserini şirketin başına atar ve konkordato talep eden kişinin mahkemeye sunduğu projenin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini tespit edebilmek için 3 aylık geçici mühlet verir. Bu süre içerisinde konkordato ilan etmek isteyen şirketi denetlemekle yükümlü bulunan konkordato komiseri, bu sürenin sonuna kadar bir denetleme raporu hazırlar. Sürenin sonunda bu raporu mahkemeye sunarak, tacirin mahkemeye sunduğu projenin gerçekleşip gerçekleşemeyeceği hakkında fikrini belirtir.
Geçici mühlet içerisinde olan şahıs ve şirketlere karşı, bu süre boyunca icra takibi yapılamayacağı gibi başlatılmış olan icra takipleri de olduğu aşamada dururlar. Ancak rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapma hakkına sahip olan kişiler, icra takiplerine devam ederek alacaklarını tahsil edebilirler. Geçici mühletin sonunda, konkordato komiserinin görüşünü alan mahkeme başkanı, gerekli şartların varlığı halinde borçlunun konkordato talebini kabul ederek tacir hakkında konkordato ilan eder.
Kesin Mühlet – Konkordato İlanı
Konkordato ilanından itibaren, borçlu tacirin projesini gerçekleştirebilmesi için 12 aylık bir kesin mühlet verir. Bu süre içerisinde tacirin işlerini toparlayabilmesi ve ekonomik durumunu düzeltebilmesi için gerekli önlemler alınır. Geçici mühlet içerisinde olduğu gibi bu süreç içerisinde de tacire karşı icra takibi yapılamaz.
Tacir şahıs veya tüzel kişiye verilen 12 aylık kesin sürenin sonunda konkordato komiserinin talebi üzerine bu süre 6 ay kadar uzatılabilir. Bu kapsamda konkordato koruması geçici mühlet ve uzatma talebiyle beraber en fazla 23 ay içerisinde son bulur. Konkordato ilan edenlerin, süre sonuna kadar ekonomik durumlarını düzeltememesi halinde artık tacirin iflasından bahsedilir.
Konkordato projesinin, mahkemeye taahhüt edildiği gibi gerçekleştirilememesi doğrudan bir iflas sebebidir, bu nedenle konkordato talep eden kişilerin, bu süreci daha sağlıklı yönlendirebilmesi için uzman bir konkordato avukatına başvurmasını tavsiye ederiz.
Borçluların ekonomik durumlarını düzeltebilmesi için bir şans veren kanun koyucu, borçlunun bu imkanı kullanırken alacaklıları mağdur etmesinin de önüne geçmek istemiştir. Bu kapsamda konkordato ilan etmek isteyen kişilerden, alacaklılara paralarını nasıl ödeyeceklerine ilişkin sağlam bir proje istemektedir. Mahkemenin istediği konkordato ön projesinde şu hususlar yer almalıdır;
Konularında detaylı bir ön projenin mahkeme sunulması gereklidir.
Konkordato ilan etmek için mahkemeye teminat gösteren borçlular, konkordato mühleti içerisinde malvarlıklarını azaltamazlar. Ticari faaliyetleri gereğince günlük yapılması gereken işlerin dışında olağanüstü gayrimenkul veya menkul devirlerinin mahkemenin izni olmaksızın yapılması mümkün değildir. Nitekim kanun koyucu bunları denetlemesi için konkordato komiseri atanmasını öngörmektedir. Konkordato ilan eden kişiler;
Konkordato mühleti içerisinde bu işlemleri yapmak isteyen borçluların iyi bir gerekçesi olması halinde konkordato komiserinin izni ile gerçekleştirilebilir.
Son dönemde konkordato ilanlarının sayısının hızla artması ile beraber konkordato komiserine olan ihtiyaçlarda arttı. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından atanan konkordato komiserleri, genellikle Ticaret Hukuku alanında uzman kişilerden seçilir. Komiserlerin esas görevi, konkordato mühleti içerisinde olan şirketi denetleyerek konkordato projesinin gerçekleştirilmesine hizmet etmektir. Bunun dışında şirketin günlük işleri, yönetim kurulu tarafından yerine getirilir ancak tüm işlemler konkordato komiserinin denetiminden geçmek zorundadır. Ayrıca görevinin sonunda, şirket ile ilgili bir denetim raporu hazırlayarak mahkemeye sunmakla görevlidir. Mahkeme bu raporun durumuna göre konkordato sürecinin başarıya ulaşıp ulaşmadığını denetler.
