Oran analizi, finansal tablolar içerisinde yer alan verileri değerlendirilmesinin en az iki grup ya da sınıfın oranlanarak karşılaştırılmasıdır. Finansal veriler incelenirken bazı verilerin tek başına ifade edeceği anlam kısıtlı iken farklı bir grupla ya da gruplarla karşılaştırıldığında çok daha anlamlı olacaktır. Bundan dolayı oran analizi, yani gruplara ait verilerin oranlanarak karşılaştırılması çok işlevsel sonuçları verir.
Finansal tabloların incelenmesi sırasında farklı amaçlar bulunduğunun bilinmesi gerekir. Yani oran analizi yapan her görevli ya da birimin farklı amacı olabilir. Buna bağlı olarak da yapılan oranlamalar genel itibari ile dört ana gruba ayrılabilir. Bu gruplar şu şekildedir:
- Karlılık
- Likidite
- Mali büyüme
- Faaliyet
Burada yapılan oran analizlerinin sonuçları farklı anlamlara gelir. Bu anlamlar, bir finansal kuruluş için çok önemlidir ve gelecek planlaması ya da mevcut durum buradaki sonuçlara göre yeniden şekillendirilebilir. Örneğin likidite üzerinde yapılan oran analizi sonuçları, bir işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü gösterdiği gibi çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını da gösterir.
Oran analizi yapılan bazı alanlar ve bunlara ilişkin örnekler aşağıda yer almaktadır.
Cari Oran
Cari oran, dönen varlıkların kısa süreli borçlara oranlanmasıdır. Bu oran, finansal kuruluşun mali yapısı hakkında ciddi bilgiler verir. Burada elde edilen sonuç büyüdükçe finansal yapının sağlam olduğu anlaşılırken, değer düştükçe de tam tersi bir sonuç elde edilir. Dolayısıyla bu noktadan sonraki faaliyetlerin buradaki değeri yükseltmek için yapılması gerekir. Aksi durumda finansal olarak bahse konu yapının çöküşü ya da benzer durumlar meydana gelebilir.
